آسیب‌شناسی اثر وعده‌های انتخاباتی داوطلبان مجلس، بر اعتماد مردم به نظام اسلامی

چکیده

سِمَت نمایندگی مردم در مجلس شورای اسلامی، یکی از جایگاه‌های مهم سیاسی در کشور است که موفقیت در کسب آن برای یک دوره‌ی چهارساله، کار ساده‌ای نمی‌باشد. از این‌رو داوطلبان نمایندگی از طریق انجام تبلیغات، رایزنی‌ با احزاب سیاسی و اقوام مختلف جامعه، صرف هزینه‌های مالی، سخنرانی و ارائه برنامه‌ها و وعده‌ها، سردادن شعارهای پوپولیستی و گاهاً تخریب رقبا و خرید رأی، برای پیروزی در انتخابات تلاش می‌نمایند. هر داوطلب باید با آگاهی کامل نسبت به اوضاع جامعه و اختیارات قاونی نمایندگان مجلس، برنامه‌های راهبردی خود را ارائه نماید. وظایف نمایندگان مجلس شامل قانون‌گذاری و نظارت بوده، اختیارات اجرایی نداشته و صرفاً با تکیه بر قدرت نظارتی می‌توانند امور مربوط به حوزه‌ی خود را پی‌گیری نمایند. اما آفت انتخابات این‌است که برخی از داوطلبان با روانشناسی مردم و بهره‌گیری از مسائل زود گذر جامعه، قول‌هایی در جهت کسب منافع زود هنگام به مردم می‌دهند. درصورت عدم آگاهی مردم ممکن است وعده‌های داده شده منجر به جذب آراء بشود، ولی فاقد فواید بلند مدت برای جامعه بوده و فقط منافع فرد یا گروهی خاص تأمین می‌گردد. برای جلوگیری از ایجاد شرایط مذکور، باید امکان نظارت استصوابی انتخابات برای یک نهاد ناظر مانند شورای نگهبان فراهم شود. نهاد ناظر با احاطه‌ی کامل بر اوضاع جامعه، می‌تواند برنامه‌ها و وعده‌های داوطلبان را با سیاست‌های کلی نظام و قانون اساسی مطابقت داده و قابلیت اجرای آن‌ها را بررسی نماید. نهاد ناظر باید این اختیار و قدرت را داشته باشد که در صورت اثبات تخلف داوطلبان حتی پس از پیروزی در انتخابات، نسبت به ابطال آراء آنان اقدام نماید. از سوی دیگر باید با گسترش منطق پرسش‌گری و روحیه مطالبه‌گری در آحاد جامعه، شناخت واقعیت‌ها و آگاهی از امکان برآورده شدن وعده‌ها، به روشنگری در جامعه پرداخت. صدور وعده‌های دروغین و انتخاب نا آگاهانه نمایندگان، حاصلی جز مسکوت ماندن و انباشته شدن مشکلات جامعه نخواهد داشت. درنتیجه بحران بی‌اعتمادی مردم به حکومت، بی‌رغبتی برای انتخابات آتی و از دست دادن پشتوانه‌ی مردمی حکومت ایجاد می‌گردد که ضرر جبران‌ناپذیری خواهد بود.

کلید واژه‌ها: انتخابات، جذب رأی، مشارکت سیاسی، نمایندگی مجلس 

رضا سعیدی[1]*

1 (*- نویسنده مسئول: Email saeidi@org.ikiu.ac.ir)