به گزارش دفتر رسانه و ارتباطات نهضت استادی بسیج قزوین  استاد بسیجی جمشید قاسمی یاد داشتی تحت عنوان " خواستگاه انقلاب اسلامی " تدوین نموده است . در متن این یاد داشت آمده است :

بسمه تعالی

خواستگاه انقلاب اسلامی؟

مبنای تفکر بخشی از نسل امروز وضع موجود است و به علت مواجه نداشتن با جامعه قبل از انقلاب و همچنین عدم آشنایی با خواستگاه اندیشه انقلاب اسلامی، اساساً این سؤال برایش مطرح است که ما چرا انقلاب کردیم ؟یکی از راه‌های شناخت انقلاب اسلامی گفتمان سازی و بررسی اندیشه‌ و آراء و نظرات و عملکرد رهبران آن در فرآیند انقلاب است که با مراجعه و مطالعه افکار و اندیشه هایشان و تولید فهم مشترک در محتوا، واقعیت مطلب بیشتر و بهتر نمایان می گردد. این یادداشت با تمرکز بر این مطلب، سعی در شناساندن خواستگاه انقلاب اسلامی دارد. اگر چه شناخت ماهیت انقلاب اسلامی و تشخیص فصل ممیّز آن از دیگر انقلاب‌ها، برای نگارنده و نسل دیروز چندان دشوار نیست و تفاوت این انقلاب را با سایر انقلاب‌های دنیا، در درجه اول اسلامی بودن و سپس فرهنگی بودن آن می دانیم،که به گفته میشل فوکو، اندیشمند فرانسوی، امام ‏خمینی منادی معنویت و روحی جدید برای جهان بی ‏روح در عصر حاضر گردید. اما اگر جامعه ای در ادامه راه، آن فصل ممیز و مشخصه ماهوی خود را همچنان حفظ کند، می‌توان ادعا کرد که هنوز ماهیت خود را از دست نداده است و در مسیرحرکت خود به پیش می رود و گام به گام به اهداف خود نزدیک و نزدیکتر می شودکه این مستلزم کار و تلاش، خلق امید و نشاط، صبر و بردباری و حفظ و مراقبت از موجودیت و دستاوردهای انقلاب است.

واژه Revolution از اصطلاحات علم اختر شناسی است که به معنای چرخش دورانی افلاک و بازگشت سیاره گان به جای اول به کار می رفته است که تحولات جوی را به دنبال داشته و در اثر این تحولات، تغیر فصل ها بوجود می آید، اما امروزه این واژه در مورد مسائل گوناگونی مانند انقلاب صنعتی، اجتماعی، فکری و . . .  نیز به کار می رود.

اندیشمندان انقلاب را به معنی تحوّلی سریع، شدید و بنیادین ناشی از وقوع طغیان عمومی در اعتراض به اوضاع و احوال سیاسی جامعه، وجایگزینی یک نظام سیاسی، حقوقی و اقتصادی جدید به‌جای نظام حاکم می دانند و عوامل آن را، نارضایتی عمیق از وضع موجود، ظهور وگسترش ایدئولوژی های جدید جایگزین، گسترش روحیه انقلابی، رهبری ونهادهای بسیج گر دانسته اند و وجود عناصری چون، شرکت توده های مردمی در آن، خشونت و تغییر ساختارهای اجتماعی، سیاسی جامعه را در این تحول دخیل می دانند.

در برهه هایی از تاریخ، تعدادی از کشورهای جهان انقلاب هایی را تجربه کرده اندکه پیامدها و اثراتی را بجا گذاشته اند مانند انقلاب آمریکا، انقلاب انگلستان، انقلاب فرانسه، انقلاب روسیه، انقلاب چین، انقلاب ژاپن، انقلاب هند، انقلاب کوبا، انقلاب الجزایر، انقلاب مصر و . . .  اگر چه برخی صاحب نظران بکار بردن واژه انقلاب را برای تحولات شماری از این کشورها صحیح نمی دانند و از واژه های دیگری چون رفرم، نهضت، کودتا، جنبش، شورش و جنگ داخلی در خصوص آن ها استفاده می کنند اما تحولاتشان را در قالب انقلاب بررسی نموده اند که گاهی در گذر زمان تغییرات و یا اصلاحاتی نیز در نظراتشان دیده می شود ضمن اینکه همراه با اصلاح نظرات، بعضی از انقلاب ها نیز گاهی از اهداف خود فاصله گرفته و یا دچار آسیب شده و منحرف گشته اند.

درمقام مقایسه با انقلاب های انگلستان، فرانسه و روسیه، انقلاب اسلامی ایران در بهمن 1357با داشتن ویژگی هایی در نگاه صاحبان اندیشه، یکی از بزرگترین و منحصربه فرد ترین انقلاب ها بوده است. برخی کوشیده اند تا یکی از نظریه های ابراز شده از سوی اندیشمندان غربی درباره انقلاب را بر انقلاب اسلامی منطبق نمایند که ضرورت وقوع انقلاب اسلامی را بیشتر در عواملی نظیر مدرنیزاسیون، توطئه خارجی، اقتصاد و مسائل سیاسی، اجتماعی، فرهنگی و مذهبی دانسته اند. اماکالبدشکافی دقیق انقلاب اسلامی ایران، تطبیق ناپذیری این نظریات را با هویت انقلاب اسلامی نشان داده است که اگر خوش بینانه به این نظرات نگریسته شود دلیل آن را عدم آگاهی و شناخت، ضعف مطالعاتی، قضاوت عجولانه و . . . صاحبان این اندیشه ها باید دانست. از این رو باز پردازش دیدگاههای رهبری و برخی شخصیت ها باعث شفافیت در خواستگاه انقلاب اسلامی می گردد که به اختصار اشاره می شود.

امام‌خمینی(ره) معمار کبیر انقلاب، مهم‌ترین هدفِ شکل‌گیری انقلاب اسلامی ایران را، اسلام و آموزه‌های دینی دانسته و راه خود را راه انبیا(ع)، و استقرار حکومت خدا برشمرده و ترویج اخلاق و آداب اسلامی، تربیت نسل آینده و اصلاح فرهنگ و تحقق ارزش‌های اسلامی، انسانی و خارج‌کردن مردم از اسارت نفس، و مبارزه با فساد و فحشارا از دیگر اهداف انقلاب اسلامی بیان داشته است. از نگاه امام‌خمینی همچنین استقلال و آزادی، عدالت اجتماعی و برپایی حکومت قانون و اجرای قوانین بر معیار عدل و داد، تکریم انسان و دستیابی به حیات پاک، نفی فقر و فساد و تبعیض و احساس خوشبختی و سعادت از اهداف دیگر انقلاب می باشد . . .

در دیدگاه حضرت آیت الله خامنه ای، انقلاب اسلامی یک ضرورت طبیعی بر اساس سنّت های الهی است. معظم له باور و نگاه خودش را به اندیشه رهبر فقید انقلاب اسلامی، با این بیان (بی نام خمينی، انقلاب ايران در هيچ کجاي دنيا شناخته شده نيست) و ( ما میراث بزرگ امام خمینی (ره) و همه ارزشها و اصول آن را حفظ خواهیم کرد)گره می زندکه گوياترين تعبير از پيوند عنصر رهبري با انقلابي است که به گفته بسياري از تحليلگران سياسي دنيا، ماهيت، ويژگي ها و عملکرد آن با هيچ کدام از نمونه هاي مشابه آن در تاريخ تمدن بشري قابل مقايسه نيست. ایشان از انقلاب یک تفسیر اسلامى و الهى دارد، انقلاب را یک تحوّل اخلاقى، فرهنگى و اعتقادى مى دانند که به دنبال آن ها تحول اجتماعى، اقتصادى و سیاسى و آنگاه رشد همه جانبه ابعاد انسان ها مى آید. معظم له بیان می دارند: همان طور که در آیه قرآن است (ان الله لایغیر ما بقوم حتى یغیروا ما بانفسهم) هر وقت انسان ها خصلتهاى بد، ضعفها، نقص ها و بى ایمانى ها را در خودشان تغییر دادند، اوضاع و احوال اجتماعى آنها تحول پیدا خواهد کرد. هیچ چیز هم جلوگیر آن نخواهد بود. براى شروع این حرکت و تحول همگانى، انسان ها باید احساس تکلیف کنند . . . و دهه‌ی فجر، آن آیینه‌یی است که خورشید اسلام در آن درخشید و به ما منعکس شد. دهه فجر،‌ سرآغاز طلوع اسلام،‌ خاستگاه ارزشهای اسلامی، مقطع رهایی ملت ایران و بخشی از تاریخ ماست كه گذشته را از آینده جدا ساخته است.

از دیدگاه شهید محمد حسینی بهشتی اساس حکومت مطلوب، مراعات مصالح مادی و معنوی، برای همه نسل‌ها و زمان‌ها است. از انواع حکومت‌های مذکور تنها حاکمیت دینی مدعی داشتن این ویژگی‌ها است که برخلاف سایر حکومت‌ها که روابط مردم و حکومت مدنظر است، روابط خدا و بندگان مطرح می‌باشد.تامین مصالح و ضمانت آن، برگزیده بودن حکومت، دخالت اراده مردم در نصب و عزل حکومت و تعیین برنامه از اموری است که خداوند تعیین می‌نماید. ضامن بودن خدا نیز به این معنی است که از جانب خود، حکومتی بر مردم فرستاده است، هر چند هنگام تعیین حکومت، اراده مردم دخیل نبوده اما پس از آن که به اراده خداوند تعیین گردید، بدین معنی نیست که حکومتی مخالف اراده مردم به آنان تحمیل گردد. کسی که از جانب خدا به حکومت منصوب گشته است، مصالح عمومی (مصلحت مادی، معنوی، اخلاقی و دینی کل جامعه بشری در طول زمان‌ها) را به بهترین وجه ممکن تامین می‌نماید و هدف از بعثت پیامبران آماده‌سازی جامعه برای حکومت الهی است.

مرحوم آیت الله اکبر هاشمی رفسنجانی در خصوص انقلاب اسلامی و حکومت بیان داشته: یکی از بحث‌های عمده ما در قبل و بعد از پیروزی انقلاب، شکل حکومت و نظام بود. ما معمولا می‌گفتیم شکل نظام، از نظر اسلام، تنها یک شکل نیست، تا مجبور باشیم همان را انتخاب کنیم، بلکه یک مسأله عقلانی و عرفی است. تصور قطعی ما این بود که بهترین شکل را، با تجربه‌های بشری می‌شود انتخاب کرد، آنچه مهم است، محتوا است البته اینکه محتوای نظام، باید اسلامی باشد، آن هم براساس تشیع باشد مورد توجه همه بود، میان همه ما محرز بود که باید معارف و احکام اسلامی اجرا شود، آن هم در همه سطوح . . .

شهید مرتضی مطهری درباره انقلاب اسلامی ایران چنین می‌گوید: در ایران انقلابی رخ داده است که همه معادلات را به هم ریخته، حساب‌های به اصطلاح علمی و جامعه‌شناسانه را نقش بر آب کرده است. کسی باور نمی‌کرد که انقلابی رخ بدهد که خاستگاه آن مساجد باشد، در حالی که هیچ تشکیلاتی هم در میان مردم وجود نداشته باشد و مردم هیچ نوع تمرین حزبی و انقلابی هم نداشته باشند. به هر حال می‌بینیم که غربی‌ها هم این انقلاب را پدیده نوظهوری می‌دانند.

مرحوم آیت الله سیدمحمود طالقانی از لحاظ اندیشه ای در چارچوب گفتمان اسلام انقلابی می اندیشید وبرای تشکیل حکومت، اسلام را دینی جامع و کامل می دانست. قرآن را مبنای عمل و تفکر خود قرار داد و آن را به عامل پیوند و تعامل خود بانهادها، تشکل های مذهبی و جریان های فکری تبدیل کرد.

 شهید محمد مفتح تاکید بر حکومت اسلامی داشت و معتقد بود اسلامی سازی حکومت به معنای این است که تمامی قواعد اسلامی در ساختارهای حکومت رعایت شود و بسط اسلام در تمامی روابط اقتصادی، سیاسی، اجتماعی و فرهنگی قابل مشاهده باشد. او در این خصوص اشاره می کند که حکومت پیامبر(ص) و امام علی(ع) از جمله الگوهایی هستند که امت اسلامی باید از آنها سرمشق و الگو بگیرد.

شهید مصطفی چمران زاویه نگاهش به انقلاب اسلامی در مقایسه با دو انقلاب فرانسه و روسیه اینگونه بیان شده است:  در عصر جدید ما، ۲ انقلاب بزرگ به وقوع پیوسته است، یکی انقلاب کبیر فرانسه، که به خاطر آزادی و دموکراسی به وجود آمد و همه نظام های غربی بر پایه­ این انقلاب به وجود آمده است و نتیجه این انقلاب رقابت آزاد و تجارت و صنعت و بالاخره بروز بورژوازی و سرمایه داری در نظام های غربی است. و همان طور که می بینید، این نظام غربی به ظلم و استثمار و استعمار انجامیده است، زیرا آنان به خاطر رقابت آزاد و به دست آوردن بازارهای مصرف به اینجا و آنجا حمله بردند و کشورهای زیادی را به طور مستقیم و یا غیر مستقیم زیر سلطه خود درآوردند. و انقلاب دوم، انقلاب مارکسیستی اکتبر روسیه شوروی است که برای از بین بردن طبقات، برای اشتراکیت، برای ملی کردن وسائل تولید و توزیع به وجود آمد و نتیجه این انقلاب، نظام های مارکسیستی شرق در عالم است که محصول آن، دیکتاتوری، ظلم، فشار، اختناق و چیزهای دیگری است که شما در این منطقه دنیا به صراحت می بینید. و این دو نظام چه شرقی، چه غربی از دیدگاه فلسفی بر مبنای مادیت پایه گذاری شده است. در مقابل این دو نظام شرقی و غربی، نظام انقلاب اسلامی ایران را در نظر می گیریم. در این انقلاب مقدس، اولین نکته ای که به آن برخورد می کنیم، الله است، عبادت خداست، حرکت به سوی حق است (انا لله و انا الیه راجعون). در نظام های دیگر می بینید، هدف منافع شخصی و مادی، حبّ ذات است. ولی در اینجا می بینید، هدف عبادت خداست، و خدا چیست؟ ذاتش را نمی دانیم، ولی صفاتش را می شناسیم. همه صفاتی که برای خدا گفته می شود، از عدل و عدالت، رحمت و علم و خلاقیت می شناسیم و پرستش می کنیم، یعنی ما سعی می کنیم که این صفات را در وجود خویش جایگزین کنیم، سعی می کنیم که در این صفات، خلیفه خدا در روی زمین باشیم، سعی می کنیم که اعمال ما بر حسب این صفات خدایی رنگ بپذیرد و این مفهوم (خلیفه الله علی الارض)  است.

در نگاه شهيد محمدعلی رجايي انقلاب اسلامي ايران، نجات بخش همه انسان هاست. در اين انقلاب، آنچه مطرح است، انسان سازي است. هر چه انسان تر شويم، انقلابي تر شده ايم. ما به خاطر اين مردم هستيم. اگر مردم تشخيص دهند ما در خط اسلام نيستيم، هيچ دليلي ندارد که نخست وزير يا وزير بمانيم. آنچه که ما فرياد مي کنيم، اين است که رهبري در ايران، صرفاً بايد به ولايت فقيه باشد، ولو اينکه بسياري از روشن فکران و بسياري از کساني که محتواي انقلاب اسلامي ما را در نيافته اند، اين مطلب عظيم و اين دستاورد مشترک انقلاب ما را در نيابند. ماهمواره اصل مستقل بودن را در روابط خارجي خود و سپس رفع نيازمندي ها را به خاطرخواهيم داشت. ما اسلام را بر کسي تحميل نمي کنيم، ولي اجازه فساد و فحشا را هم به کسي نخواهيم داد و هرگز اجازه نمي دهيم کسي با عنوان کردن آزادي غربي، اين گونه مسائل را در کشور رواج دهد.

شهید محمدجواد باهنر ضمن اینکه اصل و ریشه انقلاب را در مکتب و ایدئولوژی اسلام جستجو می کند و ریشه آن را در حرکت بزرگ اسلام و پیدایش طلوع این مکتب در تاریخ بشر می داند، می گوید: انقلاب اسلامی با اصل اسلام و هجرت پیامبر (ص) گره خورده است. وی در این زمینه می نویسد: خود حرکت اسلامی و ایدئولوژی اسلام از موثرترین علل و عوامل انقلاب بود.  انقلاب اسلامی ما، از اسلام الهام گرفت. وقوع هر نوع تحوّل و انقلاب به ویژه در مکتب اسلام، منوط به وجود سه عنصر اصلی یعنی مکتب، رهبر و مردم است.

و . . .